Omgaan met een sportblessure #126

Omgaan met een sportblessure is niet alleen een fysieke uitdaging, maar vooral ook mentaal. De Journal of Applied Sport Psychology (2022, vol. 35, no.5) besteedt aandacht aan nieuwe manieren om sporters te helpen om te gaan met blessures. Deze blog beschrijft eerst de gebruikte hedendaagse modellen. Daarna een korte beschrijving van de artikelen die het beoogde nieuwe inzicht leveren. De blog eindigt met lessen voor de sportpsycholoog. Lees ook de eerdere ´NL blessureblogs´ #17, #37 en #79.

Door: NL sportpsycholoog Ad Vos

Modellen voor het omgaan met een sportblessure

De hedendaags meest gebruikte modellen zijn die van Williams & Andersen (multi-component model of stress and injury) en het model van Wiese-Bjornstal (integrated model of respons tot sport injury). Cognitieve- gedragstherapie is bij beide modellen het leidend principe. Deze modellen bieden geen zicht op theoretische verklaringen van een sportblessure, zijn beschrijvend van aard en niet bedoeld voor het verklaren van de impact van de verschillende concepten op sportblessures en vice versa. Door de gerichtheid op het individu is de sociaal- culture component veelal uit beeld.

Sportblessure en de context

Ondanks de progressie in theorie, onderzoek en de praktijk, is de invloed van  toegepaste sportpsychologie op sportblessures bescheiden. Interventies en protocollen met de oorsprong in sportpsychologisch onderzoek naar blessures, wordt nauwelijks standaard gebruikt bij het voorkomen, of herstel van blessures bij sporters. Het blijft lastig resultaten van onderzoek te vertalen naar de sportomgeving. Zo kunnen bijvoorbeeld interventies in trainingssituaties door coaches gebruikt worden voor blessurepreventie en interventies door trainers en fysiotherapeuten bij blessureherstel. Helaas maken sportpsychologen (anno 2024) nog steeds sporadisch deel uit van multidisciplinaire teams.

De context is belangrijk bij het vertalen van onderzoeksresultaten naar de praktijk. Het gaat daarbij om de kennis, vaardigheden, overtuigingen en attitudes van zij die de strategie moeten implementeren (coaches, trainers, sportpsychologen), de sportorganisatie en de sociaal-culturele context. Een ‘community-based’ participatieaanpak met coproductie van het ontwerp en implementatie van interventies lijkt de beste optie.

***  Driedaagse opleiding Mental Coach start mei 2024! ***

  Complete toolbox MENTALE VAARDIGHEDEN volgens Drie Batterijen® methode

Start driedaagse opleiding: za 18 mei, 25 mei en 8 juni 2024 – DOORN

BEKIJK VIDEO [HIER] VAN OUD-DEELNEMERS

Klik HIER voor meer info over de opleiding & licentie!

Voorbeeld 1: hersenletsel

Een voorbeeld van het rekening houden met de context is het betrekken van sporters met traumatisch hersenletsel bij multidisciplinair onderzoek naar welzijn en effectief herstel. Gedurende 2 jaar werd data verzameld met continu interactie en reflectie tussen de onderzoekers en 12 atleten. Daarbij wordt gekeken naar de onderlinge invloed van identiteit van de sporter op 5 niveaus:

1. vertrouwen in relaties
2. herstelprotocollen
3. sportcultuur
4. timing van belangrijke events
5. herstel 

Het bleek dat op al deze niveaus barrières aanwezig zijn die van invloed zijn op ondersteuning, therapietrouw en snelheid van herstel. Ook bleek dat emoties die samengaan met het ervaren van blessures, zoals angst, boosheid en teleurstelling, nauwelijks worden aangepakt.

Dat is wel de insteek  van Emotion Focused therapie (EFT). Bij EFT ligt de nadruk op de dialoog tussen geblesseerde sporter en psycholoog waarbij emoties worden doorleefd, niet gecontroleerd. De kern is het opwekken van en reflecteren op emoties. Dit helpt de sporters betekenis te verlenen aan de periode waarin men geblesseerd is en worstelen met hun sportidentiteit.

Voorbeeld 2: accepteren van emoties

Het accepteren van emoties is lastig omdat het ingaat tegen de in de sport gevierde principes van ‘mental toughness’ en zelfcontrole. Dat bleek bij het terugtrekken van National Food Ball League (NFL) superster Andrew Luck. Hij stopte op 29-jarige leeftijd vanwege vele blessures die hij in het American Footbal opliep. Het artikel is een aanklacht tegen de vigerende sociaal-culturele normen binnen de NFL. Die maken het voor sporters, ondanks negatieve gezondheidseffecten, moeilijk te stoppen.

Masculien gedrag vertaalt zich in doorspelen, zonder mentale hulp, ondanks de pijn en blessures. Het artikel gaat dieper in op de rol van de media (framing) die bijdraagt aan de sociale identiteit van sporters en de psychologische gevolgen na stoppen. De media droegen positief bij aan de aandacht voor de transitie van superster naar mens en de mogelijkheden voor de expressie van pijn en blessures. Het ‘uit de kast komen’ van Luck bracht ook andere NFL atleten ertoe uiting te geven aan hun aversie tegen de NFL cultuur.

Aandacht voor preventie van een sportblessure

Aandacht voor preventie van sportblessures is geen overbodige luxe. Bij langeafstandlopers werd daartoe, voorafgaand aan het lopen, met een app gemeten of een risico aanwezig was op blessures en chronische vermoeidheid. De app meet en geeft feedback op actuele psychologische indicatoren gerelateerd aan trainingsbelasting- en capaciteit. Als de capaciteit onvoldoende aangeeft, ontvangt de sporter een persoonlijk advies over hoe aan het lopen gerelateerde bronnen en herstel te optimaliseren. Dit om zowel de gezondheid als prestatie-uitkomst te bevorderen.

Het onderzoek kon de effectiviteit van het gebruik van de app niet aantonen. Wel droeg de app bij  aan blessurepreventie, doordat deze zelfinzicht stimuleert bij sporters. De uitkomst van dit onderzoek is een mooi voorbeeld van het niet voldoen aan de gewenste ‘community-based’ participatie aanpak. De app had mogelijk succesvoller kunnen zijn als deze was ontwikkeld in samenwerking met de doelgroep waarvoor deze bestemd was.  

Oplaadtip NL sportpsycholoog

Het aanleren van psychologische vaardigheden om met blessures om te gaan blijven belangrijk. Ook al zijn de mechanismen over de werking ervan grotendeels onbekend. De sportpsycholoog moet echter oog hebben voor  nieuwe interventies. Belangrijk is de aandacht voor de dimensies van pijn en blessures die, mogelijk gevoed door masculiene idealen die dienen als een ‘code voor stilte’, aanwezig zijn binnen de sportcultuur.

Ik hoef mijn ogen maar te sluiten en voel, 40 jaar later, opnieuw de pijn in mijn knie door een geblokkeerde meniscus die mij voor de zoveelste keer als een stervende zwaan op het gras deed belanden.

Wil je meer weten over omgaan met een sportblessure of ben je benieuwd wat NL sportpsycholoog voor jou kan betekenen? Neem dan contact op met een sportpsycholoog bij jou in de buurt . Boost your batteries! Of ga zelf aan de slag met:

1. BOEK: Bestel het boek Mindboxing – Het gevecht tussen je oren, geschreven door NL sportpsycholoog Jan Sleijfer. En ga zelfstandig aan de slag met de Drie Batterijen® methode.
2. PODCAST: Beluister de inspirerende podcasts van NLsportpsycholoog. Ook te beluisteren via de reguliere platforms als Spotify en Apple Podcast.