Opleiding sportpsycholoog worden
Stel je wilt sporters begeleiden om ze ‘mentaal sterker’ maken. Bestaat er dan een opleiding mentale trainer? Of moet je sportpsychologie studeren, om sportpsycholoog te worden? Er zijn meerdere mogelijkheden, maar wat moet je kiezen? Wat is goed én betaalbaar?
Door: NL sportpsycholoog Jan Sleijfer
Hoe word je sportpsycholoog?
Strikt genomen is het mentale vakgebied van de sportpsycholoog niet beschermd. Dus iedereen mag zichzelf ‘mental coach’ of iets dergelijks noemen. Met of zonder opleiding kun je dus sportpsycholoog worden. Gek genoeg nodigen clubs en bonden op het mentale vlak de meest uiteenlopende ‘experts’ uit om hun talenten en topsporters mentale vaardigheden aan te reiken. Een vlotte babbel en een goed netwerk is vaak belangrijker dan de inhoud.
Opleiding sportpsycholoog worden wel of niet?
Wil jij iemand worden die verantwoord met jonge talenten werkt en genoeg ervaring heeft om een Olympische sporter te ondersteunen naar sportief succes? Een persoon die beschikt over voldoende kennis van het vak, in staat is een begeleidingsrelatie met cliënten op te bouwen en zijn of haar eigen grenzen kent? Er zijn twee routes om sportpsycholoog te worden:
1. DE ACADEMISCHE ROUTE
Aan de ene kant heb je de academische route. Haal een universitaire aantekening sport- en prestatiepsychologie en betaal daarna duizenden euro’s voor een tweejarige postgraduate opleiding. Met veel kennis en weinig ervaring duurt het nog jaren om een eigen praktijk op te bouwen. Vaak verdwijnen deze sportpsychologen in een sportorganisatie of gaan promotieonderzoek doen. Zelden werken ze face-to-face met sporters, teams en coaches. Soms bieden zij hun diensten kosteloos aan bij een dorpsclub of worden bij een BVO bedankt met stagevergoeding.
2. DE ONDERNEMERSROUTE
Aan de andere kant heb je de ondernemersroute. Verspil niet teveel tijd aan literatuur of onderzoek, maar zoek de hype. Lees een Amerikaanse bestseller en vertaal hoe je een winners mindset kunt kweken. Een gratis introductieprogramma in zeven stappen doet het goed. Uiteraard bied je daarna dure vervolgprogramma’s aan voor een gevorderd niveau en masterclasses voor een selecte club experts. Een bekende topsporter die jouw werkwijze aanprijst maakt de succesformule af.
Het moge duidelijk zijn dat beide routes bewust zwart-wit zijn neergezet en dat enige nuance op zijn plaats is. Niettemin is deze tweedeling duidelijk zichtbaar in Nederland. De uitdaging ligt in de verbinding. Als individu en als groep.
NL sportpsycholoog
Wil jij sportpsycholoog of mentale trainer worden? Opleiding is belangrijk, maar leer vooral de taal spreken van sporters én werk aan je ondernemersvaardigheden. NL sportpsycholoog ondersteunt de (beginnende) vakman of –vrouw op sportpsychologisch gebied. Speciaal voor niet-academische sportpsychologen heeft NL sportpsycholoog een driedaagse opleiding trainer-coach Mindboxing ontwikkeld.
Meer weten? Lees het interview van SportknowhowXL met NL sportpsycholoog Jan Sleijfer (2015), luister naar de Podcast ´Naar de sportpsycholoog´ (2023) of neem contact op met een NLsportpsycholoog bij jou in de buurt. Leestip: bestel het boek Mindboxing – het gevecht tussen je oren van Jan Sleijfer. Ook verkrijgbaar als Engelstalig eBook.
Wat klanten zeggen
- Fleur Stoit PSV
“Ik heb heel veel hulp gehad aan Manuel. Hij heeft mij 3 jaar lang geholpen bij het verbeteren van mijn sportprestaties mentaal, maar ook dingen in het dagelijks leven. Ik sta veel sterker in mijn schoenen en raad elke topsporter aan om met een sportpsycholoog te praten.”
In de zomer kampte ik erg met prestatiedruk voor wedstrijden, waardoor ik vaak verstijfde op de mat. Ook legde ik mezelf buiten karate veel overbodige druk op en zat ik mentaal niet lekker in mijn vel. Voor deze problemen was ik naar NL sportpsycholoog gegaan en ontmoette ik daar Jan Sleijfer. Samen met Jan ging ik een 100 dagen traject in, waarin ik elke week een sessie met hem had.
- Karateka Elisa Lie Kam Ping
Hier leerde ik hoe ik mijn drie batterijen moest opladen om zo de beste prestaties te leveren onder de prettigste omstandigheden voor mezelf. De drie batterijen zijn denkkracht, gevoelskracht en lichaamskracht. Door zelf aan te kunnen voelen welke batterij weinig energie heeft en te weten hoe ik deze het beste kan opladen, begon ik mezelf weer in balans te krijgen.
Aan het eind van het traject kreeg ik dit poppetje van Jan als geluksbrenger. Het merkwaardige poppetje heeft missende pupillen met een bijzondere gedachtegang erachter. De bedoeling is dat je een doel aan het poppetje koppelt en één pupil inkleurt. Wanneer je dit doel hebt bereikt, mag je de andere pupil inkleuren en is het poppetje compleet. Daarnaast is het beeldje hol van binnen en staat het op een klein verhoogd laagje. Hierdoor kan het poppetje balanceren en valt het niet om als je het een tik geeft. Dit staat symbolisch voor het traject dat je doorloopt om je doel te bereiken.
Voor mij was het doel om met minder opgelegde druk te vechten en te leven. Voor elke wedstrijd hield ik dit beeldje altijd even vast en affirmeerde ik bepaalde mantra’s in mijn hoofd die mij tot rust brachten.
Onze zoon stelt doelen en gaat beter om met teleurstellingen.
- Moeder van survivalrunner, 16 jaar
Volgens mij begrijpt hij dat er bij iedereen wel eens iets gebeurt in de sport wat "niet eerlijk" is. Dus traject geslaagd!
Hele prettige ervaring gehad in het werken met Wendy!
- Voetballer, 22 jaar
De aanpak is heel persoonlijk ingericht en de oefeningen die wij gedaan hebben zijn in de praktijk heel goed toe te passen.
