Een goede voorbereiding is het halve werk #60

Voor veel sporters en trainers begint komende periode de start van een nieuw seizoen. Iedereen heeft de batterijen weer op kunnen laden. Euforie of teleurstellingen van het vorige seizoen zijn achtergelaten. Spelers zijn getransfereerd of misschien staat er een nieuwe technische staf voor de groep. Een goede voorbereiding is van groot belang om een basis te  leggen voor optimaal presteren tijdens het seizoen. Maar wat maakt een goede voorbereiding?

Door: NL sportpsycholoog Manuel van de Wal

Teamfasen

Gedurende een seizoen doorloopt een team verschillende stadia:

1. Vormfase (forming): groepsvorming, kennen leden elkaar nog niet en zijn ze wat aftastend. Kennismaking staat in deze fase centraal. Er heerst vaak een positieve sfeer en iedereen gaat voor zijn kans.
2. Stormfase (storming): groepsstructuur vormen, iedereen vecht voor zijn plek. Leden tasten elkaars grenzen af, waarbij conflicten en onenigheden kunnen ontstaan. De hiërarchie binnen het team krijgt vorm.
3. Normfase (norming): groepsnormen stellen, die de interactie tussen leden bepaalt. Rollen en taken zijn duidelijk geworden. Doelen worden vastgesteld en leden verbinden zich aan deze doelen.
4. Prestatiefase (performing): Nu de structuur en normen zijn vastgesteld, focus op het uitvoeren van de groepstaak. Teamleden werken samen aan hun gezamenlijke doelen en er heerst een prestatieoriëntatie.
5. Afsluitingsfase (adjourning): Nadat de taakuitvoering ten einde is gekomen, afscheid van elkaar nemen. Dit kan gepaard gaan met gevoelens van tevredenheid of falen, afhankelijk van hoe het seizoen is verlopen.

Focus in de voorbereiding

De neiging kan soms bij coaches bestaan om in de voorbereiding de focus vooral op het gewenste spelsysteem te leggen. Deze patronen kunnen er toch het beste zo snel mogelijk ingeslepen worden. Echter, gedurende het seizoen, wanneer dingen niet lopen zoals gewenst, zie je irritaties en problemen in het groepsproces ontstaan. Dit procesverlies gaat in zichzelf ook weer ten koste van de prestaties. Een negatieve spiraal ontstaat. Veel van de problemen die ontstaan in deze fase zou je kunnen ondervangen door specifieke accenten te leggen in je voorbereiding. Namelijk het accent op de personen die het team gaan vormen en op het team dat samen de taak moet gaan uitvoeren.

***  Binnenkort in de winkel! ***

 Hét BOEK voor iedereen die alles uit het leven wil halen!

Cohesie creëren in de voorbereiding

Het startpunt in de voorbereiding is het creëren van cohesie, oftewel verbondenheid binnen het team. Verbondenheid door de onderlinge relaties (sociale cohesie) en door de gezamenlijke doelen (taakcohesie). Hierbij kun je gebruiken maken van teambuildingactiviteiten, groepsgesprekken en profielen. Denk bijvoorbeeld aan het Spotlight Profiel, Performance Profile en Key Moments.

Sociale cohesie: Een informele manier om sociale cohesie te stimuleren is het organiseren van teambuildingactiviteiten. Hierbij kun je denken aan leuke activiteiten als paintballen, een bbq met de partners erbij of een escape room. Laat je creativiteit de vrije loop of laat de groep met ideeën komen.

Daarnaast kun je meer de diepte ingaan aan de hand van teamgesprekken en profielen. Vanuit inzicht en begrip kan onderling acceptatievermogen gestimuleerd worden. Zo kan een sporter er op de training al een tijdje niet helemaal bij zijn met zijn gedachten. Het beeld kan ontstaan bij teamgenoten dat hij geen professionele instelling heeft. Dit kan in de loop van een seizoen irritatie geven en leiden tot conflicten. Echter, als je zou weten dat hij stress ondervindt vanwege familieomstandigheden of lastig kan aarden in de nieuwe omgeving, dan kan daar meer adequaat en empathisch mee worden omgegaan. Het versterkt juist de onderlinge binding en teamgenoten weten dat ze bij elkaar terecht kunnen.

Taakcohesie: Richting het einde van de voorbereiding worden teamrollen steeds duidelijker. Door deze rollen te koppelen aan specifieke taken wordt structuur verkregen. Iedereen weet wat er van hem of haar verwacht gaat worden en heeft een eigen aandeel in de teamprestatie. Wanneer teamleden gedurende een seizoen hun taken niet uitvoeren kunnen sporters elkaar hier onderling op aanspreken en scherp houden.

Oplaadtip NLsportpsycholoog

Bij de start van de voorbereiding zal de nadruk liggen op de eerste twee stadia: de vormfase en stormfase. Rond de start van de competitie verschuift dit naar de normfase. Bewustwording van elkaars persoonlijkheden en vaardigheden speelt in deze stadia een grote rol. Stimuleer de teamcohesie en leg een stevige basis om samen te presteren gedurende het seizoen.

Zoek jij ondersteuning om individueel of als team optimaal te presteren? Neem contact op voor een intakegesprek of download eerst de Drie Batterijen® App of test gratis je Denkkracht, Gevoelskracht en Lichaamskracht via de NL website!