De gemiste penalty van Troy Parrott: een les over ego, momentum en mentale scherpte #154

De gemiste penalty van Troy Parrott in de wedstrijd tussen AZ en FC Twente zal nog wel even blijven hangen bij fans, analisten en misschien vooral bij Parrott zelf. Niet alleen omdat het een cruciaal moment in de wedstrijd was, maar ook omdat het iets blootlegt wat in topsport voortdurend onder de oppervlakte meespeelt: het ego.

Door: NL sportpsycholoog Yannick Balk

Het ego in de sport: krachtbron én valkuil

In de weken voorafgaand aan deze wedstrijd zat Parrott in een uitstekende flow. Goals, assists, lof van analisten, enthousiaste berichten op sociale media. Dit alles doet iets met een sporter. Succes werkt als brandstof: het geeft vertrouwen, lef en flair. Maar diezelfde brandstof kan het vuur van het ego aanwakkeren.

Niet het ego in de zin van arrogantie, maar het subtiele gevoel dat je onoverwinnelijk bent, dat je op dit moment overal doorheen kunt lopen. Dat je momentum zó groot voelt, dat het nemen van een penalty bijna vanzelfsprekend lijkt. Precies daar ligt de valkuil: het ego zorgt voor tunnelvisie, een “ik fix dit wel”-stand, waarin je minder oog hebt voor spanning, routines en nuance.

***  VACATURE SPORTPSYCHOLOOG ***

 Team NL sportpsycholoog zoekt versterking

 In meerdere provincies komen we handen te kort!

Interesse en zelfstandig psycholoog? Neem vrijblijvend contact op HIER.

Hoe succes het ego voedt

Parrott is jong, talentvol en heeft een paar sterke weken achter de rug. Zijn spel was bepalend, zijn invloed op het veld zichtbaar. Coaches prijzen je vorm, medespelers vertrouwen op je, supporters verwachten iets extra’s. Heel normaal dat het ego dan meegroeit. Je hóeft je ego ook niet uit te zetten. Topsport vraagt om lef en de overtuiging dat jij degene bent die het verschil maakt. Het probleem ontstaat pas wanneer vertrouwen omslaat in ‘overidentificatie met succes’: het idee dat jouw recente prestaties een garantie bieden voor het volgende beslissende moment.

Een penalty is psychologisch gezien precies zo’n moment. Een simpele taak. Statisch. Doodstil. Een situatie waarin het ego geen voordeel meer biedt maar waar focus, techniek en rust de doorslag geven.

Wat we zagen bij de penalty

Een gemiste penalty heeft verschillende mogelijke oorzaken: technisch, tactisch, mentaal. Wat hier opviel, was vooral het mentale aspect:

• De aanloop straalde vertrouwen uit, misschien zelfs iets te veel gemak.
•  De uitvoering miste zuiverheid, vaak een teken dat spanning onderschat is.
•  En het belangrijkste: het moment leek groter te worden dan de speler zelf, iets wat vaak gebeurt als het ego zich bemoeit met het handelen.

Niet Parrott als persoon, maar het zelfbeeld dat door succes gevoed werd, stond op dat moment op de stip.

Oplaadtips NL sportpsycholoog

Hoe houd je als sporter je ego in check? Gelukkig is dit niet alleen een probleem; het is vooral een kans. Iedere topsporter leert pas écht door dit soort momenten. En wie zijn ego in toom kan houden, blijft langer stabiel presteren.

1. Gebruik routines als anker 
Succes kan je doen afwijken van je basis. Een penalty moet altijd hetzelfde voelen, of je nu tien keer gescoord hebt of tien keer niet. Routines dwingen je het moment terug te brengen naar iets kleins en beheersbaars.

2. Blijf bewust reflecteren
Een simpele vraag helpt: “Heb ik dit nodig voor het team, of voor mezelf?”. Zo voorkom je keuzes die vooral het ego dienen.

3. Focus op het proces, niet op het label ‘in vorm’
Flow is geen eigenschap maar een uitkomst. Richt je op wat je doet, niet op hoe goed je jezelf vindt.

4. Bouw een omgeving die eerlijk tegen je is
Trainers, mentoren of teamgenoten die niet alleen jubelen wanneer het goed gaat, maar ook spiegelen wanneer succes je draagvlak te groot maakt.

Contact of zelf aan de slag?

Wil jij als speler, ouder, coach of club meer weten over ´ego´en het verbeteren van sportprestaties? Of wil jij als psycholoog bij NL sportpsycholoog aansluiten? Neem contact met ons op en zet de stap richting mentale training. NL sportpsycholoog gebruikt de Drie batterijen methode. Daarmee wordt dagelijks denkkracht, gevoelskracht en lichaamskracht van de sporter gemonitord, waarmee inzicht ontstaat in de invloed van slaap op het functioneren van de sporter.

Of ga gelijk aan de slag met twee andere aanraders:

• BOEK: Bestel het boek Mindboxing– Het gevecht tussen je oren, geschreven door NL sportpsycholoog Jan Sleijfer. En ga zelfstandig aan de slag met de Drie Batterijen® methode.
• PODCAST: Beluister de inspirerende podcasts van NLsportpsycholoog. Ook te beluisteren via de bekende platforms als Spotify, Apple Podcast en Youtube.

Een waardevolle bron: Ego is the Enemy
De inzichten hierboven sluiten naadloos aan bij de kernboodschap uit Ego is de vijand van Ryan Holiday. Holiday stelt dat succes vaak de gevaarlijkste fase is: het moment waarop ons ego fluistert dat we onfeilbaar zijn. Juist dan hebben we discipline, bescheidenheid en zelfreflectie nodig om scherp te blijven. Parrotts penaltymoment is daar een perfect voorbeeld van als een les die iedere sporter, en eigenlijk ieder mens, herkent. De gemiste penalty van Parrott is geen drama, het is sport. Maar het is ook een spiegel. Niet alleen voor hem, maar voor iedereen die met pieken en dalen te maken heeft, in sport of daarbuiten.